TÌNH BẠN GIỮA ĐA VIT VÀ GIÔ-NA-THAN

TNH BẠN CẢM ĐỘNG V VĨ ĐẠI

Hồ Minh Khoch

Chẳng c sự yu thương no lớn hơn l v bạn

hữu m ph sự sống mnh. (Giăng 15: 13)

Khi ni đến tnh bạn, cc Cơ đốc nhn đều nghĩ ngay đến tnh bạn vĩ đại v cảm động giữa Gi-na-than v Đa-vt. Đy l tnh bạn tiu biểu nhất m chng ta c thể tưởng tượng ra: sự tn trọng ti năng, sự qu mến nhn cch của nhau v trn hết, sự cảm thng trọn vẹn giữ hai tm hồn đồng điệu, d c sự cch biệt lớn về giai tầng x hội. Tuy nhin về tnh bạn ny cũng c nhiều kiến tri chiều. Nhiều người ca ngợi tnh bạn của Gi-na-than v Đa-vt, cho rằng đy l một mẫu hnh bạn b l tưởng m Kinh Thnh từng đề cập: hy sinh mạng sống v bạn hữu mnh. Nhưng một số người, khng phải l t, lại cho rằng tnh bạn ny khng bnh thường, c nhiều dấu hiệu cho thấy đy l một mối tnh đồng tnh.

Lm sng tỏ vấn đề ny khng đơn giản, v về việc ny, Kinh Thnh cho chng ta dữ liệu nhưng khng c một lời bnh no. Chnh v thế, cc kiến khc nhau mới c dịp nẩy nở. Theo quan điểm c nhn, vấn đề tnh bạn giữa Gi-na-than v Đa-vt được phn tch như sau.

Thn thế của Gi-na-than

Gi-na-than l con trai đầu trong số bốn người con trai của Sau-lơ (Ba người kia l A-bi-na-đp, Manh-ki-sua v Ếch-ba-anh 1Sử 9: 39). Khi Sau lơ được xức dầu lm vua ng được 40 tuổi (1 Sam. 13:1) v Gi-na-than đ được vua cha giao cho chỉ huy một ngn qun (1Sam. 13: 2) th chắc lc ấy ng khoảng chừng 20 tuổi hoặc hơn. Kinh Thnh khng m tả ngoại hnh của Gi-na-than, nhưng căn cứ ngoại hnh của cha (vua Sau-lơ l người cao to, đẹp trai nhất trong vng người Y-sơ-ra-n lc bấy giờ. 1Sam. 9: 2), nn ta c thể đon rằng ng cũng cao to v đẹp trai.

Về sự dũng cảm của ng th Kinh Thnh ni nhiều. ng đ nhiều lần tổ chức tấn cng qun Phi-li-tin v gặt hi nhiều thnh cng. Trận chiến nổi tiếng v hấp dẫn nhất c lẽ l trận tấn cng qun Phi-li-tin ở đo Mich-ma. Trong trận ny ng chỉ đi một mnh cng với một người lnh hầu chuyn vc binh kh, nhưng ng đ giết chừng hai mươi qun Phi-li-tin. Chiến thắng ny đ lm rng động ton qun Phi-li-tin v lm nức lng qun sĩ Y-sơ-ra-n. Vua Sau-lơ v tm địa hẹp hi toan xử ng với l do vi phạm kỷ luật, nhưng ton qun Y-sơ-ra-n đ đứng về pha ng v bảo vệ ng trước sự m qung của Sau-lơ nn ng đ thot chết. (1Sam. 15: 38-46).

Gi-na-than lấy vợ lc no chng ta khng được biết, nhưng Kinh Thnh cho biết ng c một con trai nhỏ trước khi chết. Đứa b tn M-phi-b-sết, bị tật hai chn. [1] Về sự tật nguyền của cậu b ny, Kinh Thnh k thuật khi nghe tin Sau-lơ bị bại trận, người v nui của gia đnh Gi-na-than đem đứa con nhỏ của ng chạy trốn. V lật đật, nn người v nui lm n t, gy chn. (2Sam. 4: 4).

Gi-na-than bị chết trong trận chiến với qun Phi-li-tin ở Ght-r-n. Trận ny qun Y-sơ-ra-n đại bại. Cả vua Sau-lơ, ba người con trai v lnh hầu cận đều bị tử trận (1Sam. 31: 1-6).

Thn thế của Đa-vt

Theo sch Sa-mu-n I, cha của Đa-vt l ng l Y-sai, một trưởng lo c tiếng tăm dưới thời vua Sau-lơ. Gia đnh ng Y-sai c 8 người con trai v Đa-vt l con t (1Sam 17: 12-14) [2] Đa-vt người nhỏ nhắn, nhưng rất đẹp trai: mặt hồng hồng, con mắt xinh lịch, hnh dung tốt đẹp. Về năng khiếu, ng c thể gảy đn hay; về tnh tnh th mạnh bạo như một chiến sĩ v điều đng để l ng c ti ăn ni. Kinh Thnh ghi l ăn ni khn ngoan (1Sam. 16: 12- 18).

Gia đnh ng Y-sai đng con, trong tm người con, đ c ba người đứng trong hng ngũ qun đội của vua Sau-lơ, nn Đa-vt được cha phn cng lm nhiệm vụ chăn cừu cho gia đnh. Nếp sống của người du mục đ rn cho ng những kỹ năng sống rất hữu ch cho ng sau ny.

Kinh Thnh cho biết v vua Sau lơ phạm sai lầm cng Đức Cha Trời, nn Cha bỏ ng v b mật chọn Đa-vt lm người kế vị. V thế khi ng cn rất trẻ, vua Sau lơ đ chọn ng lm người vc binh kh cho vua. Với vị tr ny, Đa-vt c dịp tiếp xc với cc tầng lớp thượng lưu lc bấy giờ, nhờ thế năng lực quản l, lnh đạo của ng được trau dồi để chuẩn bị cho chức vụ cao trọng sau ny.

Cha đ dọn đường cho Đa-vt, nn chiến thắng của Đa-vt trước G-li-t l điều khng lm cho chng ta ngạc nhin. G-li-t l dũng sĩ của qun Phi-li-tin. Người Phi-li-tin nỗi tiếng cao to v hiếu chiến. Nhưng trong tất cả qun lnh của Phi-li-tin th G-li-t l cao to nhất. Hắn cao su/tm thước một gang (khoảng 3 thước ty). Khi ra trận, hắn đội mũ chiến bằng đồng, mặc o gip vảy c bằng đồng nặng khoảng su mươi k, chn quấn x cạp bằng đồng, vai đeo một cy dao đồng. Ngoi ra, G-li-t cn cầm theo một cy gio bằng sắt m cn n to như như trục khung cửi thợ dệt, nặng trn bảy k. Với ngoại hnh p đảo như thế, G-li-t lm tất cả qun đội của Y-sơ-ra-n khiếp va kinh hồn. Hắn ta dường như bất khả chiến bại với sức khỏe v trang bị như thế. Kh c ai c thể tiếp cận để lm tổn thương được G-li-t, v cung tn cũng kh lng phạm đến thn thể được bọc kn bằng đồng như thế kia.

Nhưng với Đức Cha Trời, tất cả chỉ l đồ trẻ con, v Cha đ dng mt con trẻ để đnh bại một người khổng lồ như thế.

G-li-t thch thức ton qun Y-sơ-ra-n, nhưng khng ai dm ln tiếng. Thậm ch khi thấy hắn, mọi người đều khiếp đảm bỏ chạy (1Sam. 17: 24). Nh vua treo giải thưởng ai giết được G-li-t sẽ được ban nhiều của cải, được gả cng cha v gia đnh được miễn lm sưu nộp thuế (1 Sam. 17: 25). Nhưng khng ai mơ mng giải thưởng d n to v danh gi đến vậy.

Đa-vt th khng một cht sợ sệt, cậu mạnh dạn đề nghị với vua Sau-lơ cho mnh ra trận để diệt tn Phi-li-tin khng cắt b dm sỉ nhục đạo qun Đức Cha Trời Hằng Sống. Vua khng cho v thấy cậu cn b qu: Khng được, con khng thể no ra đi chiến đấu với tn Phi-li-tin đ, v con chỉ l một đứa trẻ (1Sam. 17: 33- BDM). Thế nhưng đứa trẻ đ đ lm nn kỳ tch. Chỉ với năm hn cuội trong bị, chiếc trnh trong tay v tấm lng trng cậy hon ton nơi Đức Cha Trời quyền năng, Đa-vt đ mạnh dạn tiến về pha tn Phi-li-tin. Kinh Thnh k thuật: Khi tn Phi-li-tin tiếp tục tiến đến gần Đa-vt, chng vội vng chạy ra trận tuyến để đương đầu với tn Phi-li-tin. Đa-vt thọc tay vo bị, rt ra một hn đ, cho vo n,[3] bắn trng ngay trn tn Phi-li-tin. Hn đ lọt su vo trong trn khiến tn Phi-li-tin ng sấp xuống mặt đất. V Kinh Thnh đ kết luận: Thế l Đa-vt đ thắng tn Phi-li-tin với ci n v hn đ. Chng hạ tn Phi-li-tin v giết n m khng c gươm trong tay (1Sa 17: 48-50- BDM).

Nếu khng c Cha ở cng, hn đ bắn ra bằng n bởi một đứa trẻ kh lng m lọt su vo trong trn khiến tn Phi-li-tin ng sấp xuống mặt đất.!

Về chiến cng, Đa-vt đ lập được bao nhiu thnh tch. Kinh Thnh chp: Hễ khi no vua Sau-lơ sai Đa-vt ra trận, Đa-vt đều thắng trận, cho nn vua Sau-lơ đặt chng chỉ huy qun đội chinh chiến. Điều ny lm vừa lng ton qun v cũng vừa lng triều thần của vua nữa (1 Sam. 18: 5 - BDM). Chnh v thế nn vua Sau-lơ sinh lng đố kỵ. ng tm cch giết Đa-vt nhiều lần, kể cả c lần ng dng kế t đao st nhn (mượn dao giết người). ng yu cầu Đa-vt nộp snh lễ l một trăm bao quy đầu của người Phi-li-tin, v ng tin rằng thế no Đa-vt cũng bị qun Phi-li-tin giết chết [4], nhưng khng ngờ Đa-vt qu dũng mnh đ cng thuộc hạ giết chết hai trăm qun Phi-li-tin, cắt đủ số lượng quy đầu về nộp cho vua Sau-lơ (1 Sam. 18: 25-27).

V những chiến tch ny, một tnh bạn vĩ đại đ nẩy sinh.

Tnh bạn giữa Gi-na-than v Đa-vt

Kinh Thnh khng cho biết cụ thể khi Gi-na-than gặp Đa-vt th ng v Đa-vt mấy tuổi. Nhưng dựa vo cc dữ liệu c sẵn th ta c thể đon đại khi như sau:

Vua Sau lơ ln ngi năm ng bốn mươi tuổi (Theo Kinh Thnh bản truyền thống. (Trong BDM, ghi rằng ng Sau-lơ được ba mươi tuổi khi ln lm vua). Con số bốn mươi c vẻ hợp l hơn. V lc ấy vua Sau-lơ đ giao cho Gi-na-than chỉ huy một lực lượng qun đội. Cứ cho rằng theo luật của người Do thi, tuổi qun dịch phải từ hai mươi, th Gi-na-than khoảng hai mươi hoặc hơn. Con tuổi khoảng hai mươi th cha khoảng bốn mươi l hợp l.

Đối với Đa-vt, khi ng giao chiến với G-li-t th chắc hy cn ở tuổi thiếu nin. Bởi v cả vua Sau-lơ lẫn G-li-t đều thấy ng qu nhỏ để c thể ra trận. C người dựa vo cu Kinh Thnh trong Dn số k 2: 3 để ni rằng thanh nin m được ra trận th phải từ hai mươi trở ln, th Đa-vt cũng phải xấp xỉ chừng ấy. Nhưng như chng ta biết, vua Sau lơ trị v Y-sơ-ra-n hai năm [5]. Trong thời gian ny, ba con trai của Y-sai đều đang tại ngũ trong qun đội của vua Sau-lơ. Bốn anh cn lại của Đa-vt chưa gia nhập qun đội th chắc chắn những anh đ khng anh no đến tuổi hai mươi. Vậy ta c thể đon vo thời điểm Đa-vt giao chiến G-li-t, ng khoảng chừng 12- 15 tuổi l cng.

Như vậy khi Gi-na-than gặp Đa-vt, ng khoảng chừng trn 20 tuổi, v Đa-vt chừng 14 tuổi, nhưng Kinh Thnh chp: Đa-vt vừa tu xong với vua Sau-lơ, tm hồn Gi-na-than gắn b với tm hồn Đa-vt, v Gi-na-than yu mến Đa-vt như chnh mnh (1 Sam. 18: 1- BDM). V tnh bạn c cơ hội nẩy nở trọn vẹn khi vua Sau-lơ giữ Đa-vt lại trong cung, khng cho chng trở về nh mnh. Hai người kết ước với nhau, thề giữ một tnh bạn suốt đời.

Trong mối quan hệ ny, ta c thể thấy Gi-na-than rất chủ động. ng by tỏ tnh cảm trước v tỏ ra rất nhiệt thnh với quan hệ mới mẻ ny. Ngay khi vừa kết được bạn với Đa-vt, Gi-na-than liền cởi o đang mặc cho Đa-vt, cũng cho lun binh phục, gươm, cung v đai thắt lưng của mnh nữa (1 Sam. 18: 4). Đy l một trong những điểm m một số nh nghin cứu nghi ngờ tnh trong sng của tnh bằng hữu thng thường. Theo nguyn tắc tm l chung, bạn b mới quen nhau chỉ l sơ giao. Khi hiểu biết nhiều hơn (c nghĩa l phải c nhiều thời gian tm hiểu hơn) th mới c thể chuyển sang giai đoạn thm giao. Được gọi l thm giao khi tnh bạn đ đ tri qua nhiều năm thng, chịu nhiều thử thch, v c thể cũng lắm thăng trầm. Đạt đến mức độ ny, l đạt đến tnh trạng chn muồi tnh bạn.

Nhưng với trường hợp của Gi-na-than v Đa-vt, mọi thứ như khng tun theo một nguyn tắc tự nhin. Vừa mới gặp nhau, tm hồn Gi-na-than liền gắn b với tm hồn Đa-vt, v Gi-na-than yu mến Đa-vt như chnh mnh. V yu bạn như chnh mnh, nn Gi-na-than sẵn sng đem mọi thứ qu gi nhất trao cho bạn trong lần gặp đầu tin. Chng ta đều biết rằng Gi-na-than l con trưởng của vua Sau-lơ, tức l người sẽ nối ngi vua cha sau ny. Nn việc cởi o cho nhau khng chỉ thể hiện sự yu mến su sắc m cn mang nghĩa nghim trọng hơn: nhường nhau vương vị. Một việc qu sức tưởng tượng đối với một tnh bạn vừa mới chớm.

Tuy nhin, nghĩa của việc cho o c thể chỉ l suy diễn, nhưng việc cho nhau gươm cung th rất r rng. Chng ta hy cng nhau xem lại Sa-mu-n 13: 19-22: Bấy giờ trong cả xứ Y-xơ-ra-n khng tm được một người thợ rn, v người Phi-li-tin tự bảo: Phải cấm khng cho bọn Hy-b rn gươm hoặc gio. Ton dn Y-xơ-ra-n đều phải xuống mướn người Phi-li-tin mi lưỡi cy, cuốc, ru hoặc lưỡi hi. Tiền cng mi lưỡi cy v lưỡi cuốc l tm gờ-ram bạc, mi chĩa ba, ru v gậy thc l bốn gờ-ram bạc. V thế, trong ngy giao tranh, khng một người lnh no của vua Sau-lơ hoặc Gi-na-than c được trong tay một cy gươm cy gio g cả. Chỉ vua Sau-lơ v con trai vua l Gi-na-than mới c. (1 Sam. 13: 19-22) Như thế, gươm gio thời ấy cực kỳ qu gi. Thế m vừa mới quen nhau, Gi-na-than đem cả gươm gio ra tặng, c nghĩa l Gi-na-than đ giao cả sinh mệnh mnh cho Đa-vt!

Tuy Đa-vt được vua Sau-lơ gả con gi l Mi-canh, nhưng vua vẫn tm cch giết cho được Đa-vt. V người đứng ra cứu Đa-vt bao lần l Gi-na-than.

Kinh Thnh cho chng ta biết một số vụ tiu biểu sau:

- Vua Sau-lơ giục Gi-na-than v triều thần giết Đa-vt, nhưng v yu mến Đa-vt, nn Gi-na than thng bo cho chng biết v bảo Đa-vt trốn đi. Kế hoạch m Gi-na-than vạch ra l như thế ny: Đa-vt chạy vo đồng m trốn. Gi-na than sẽ ni tốt cho Đa-vt trước mặt vua Sau-lơ, ni xin vua cha đừng giết Đa-vt. Vua Sau-lơ đồng . V Gi-na-than thng bo lại cho Đa-vt biết v đưa chng về triều, tiếp tục phục vụ vua Sau lơ. (1Sa 19: 1-7).

- Một lần khc, sau khi được vợ l Mi-canh cho biết m mưu của vua Sau-lơ sẽ giết mnh, Đa-vt trốn chạy đến Na-giốt thuộc thnh Ra-ma. Tại đy, Gi-na-than tm đến gặp Đa-vt, hai người bn nhau cch no tm biết được đồ của vua Sau-lơ để c cch n trnh. Sau khi bn thảo, cả hai đi đến quyết định: Trong ny lễ Trăng mới sắp tới, Đa-vt sẽ khng tham dự; nếu vua Sau-lơ pht hiện v hỏi Gi-na-than v sao Đa-vt vắng mặt, Gi-na- than sẽ ni gip cho rằng v ở gia đnh Đa-vt c lễ mừng sinh tế hng năm nn anh xin nghỉ. Nếu vua Sau-lơ gật đầu đồng , th đ l dấu hiệu bnh an. Cn nếu vua nổi giận th đ l vua quyết tm giết Đa-vt. Lc đ, Gi-na-than sẽ tm cch bo cho Đa-vt biết để chạy trốn. (1Sam. 20: 1-7) Phương thức thng bo l Đa-vt sẽ nấp ở cạnh tảng đ -xen. Gi-na-than vờ đến đ để tập bắn cung v nhn đ thng bo bằng m hiệu m hai người đ đặt ra. (1 Sam. 20: 18-22).

Quả thật trong ngy lễ Trăng mới, vua Sau-lơ pht hiện ngay sự vắng mặt của Đa-vt, ng hỏi Gi-na-than. Gi-na-than cứ y bi trả lời vua cha. Vua Sau-lơ nổi giận đng đng, mắng cho Gi-na-than một trận. Khi Gi-na-than ln tiếng bảo vệ cho Đa-vt, vua Sau-lơ đin tiết giương cy gio ln định đm Gi-na-than. Gi-na-than biết cha mnh quyết tm giết Đa-vt, nn đ thng bo cho chng trốn đi theo quy ước đ thống nhất. (1 Sam. 20: 24- 42)

- Khi Đa-vt trốn lnh ở đồng vắng thuộc sa mạc Xp th Gi-na-than cũng tm đến thăm. Gi-na-than động vin Đa-vt bằng những lời thm tnh m kh lng c lời khc tốt hơn: Anh đừng sợ. Bn tay của vua Sau-lơ, cha ti, khng thể no đụng đến anh được. Chnh anh sẽ lm vua dn Y-xơ-ra-n, cn ti sẽ đứng thứ nh sau anh một bậc. Ngay cả vua Sau-lơ cha ti cũng biết điều ấy (1Sam. 23: 17).

Một số trch dẫn ngắn ở trn cho chng ta thấy tnh bạn của Gi-na-than đối với Đa-vt l thm trọng như thế no.

Điểm bất thường trong tnh bạn của Gi-na-than đối với Đa-vt

Một số nh nghin cứu cho rằng tnh yu m Gi-na-than dnh cho Đa-vt khng phải tnh bạn đơn thuần (friendship), m l tnh yu lng mạn (romantic love) nếu khng muốn ni l mối tnh đồng giới (homosexuality). L do được đưa ra như sau:

• Việc Gi-na-than mới gặp Đa-vt m tm hồn anh đ gắn b với tm hồn của Đa-vt l điều bất thường.
• Bạn b mới kết giao m Gi-na-than đ yu mến Đa-vt như chnh mnh l khng bnh thường.
• Đem tất cả đồ qu gi nhất cho người bạn mới quen (o khoc, binh phục, gươm, cung, đai thắt lưng) khng bao giờ được xem l điều bnh thường.
• Khi hay tin Gi-na-than tử trận, Đa-vt đ than khc bằng một cu hon ton bất thường: i, anh Gi-na-than ơi, lng ti đau như cắt! Ti qu mến anh v cng! Tnh bạn của anh đối với ti thật tuyệt vời, hơn hẵn tnh yu phụ nữ (2 Sam. 1: 26-BDM). [6]

Cc nh nghin cứu cn viện dẫn thm chuyện vua Sau lơ mắng chửi Gi-na-than khi pht hiện Đa-vt vắng mặt trong ngy lễ Trăng mới: Thật l một đứa con hư đốn! Ta biết ngươi chọn con Y-sai lm bạn, chỉ để chuốc nhục vo thn v gy nhục cho mẹ ngươi đ sanh ngươi ra (1 Sam. 20: 30). Sao lại c cu chửi con nặng nề đến thế! Nếu vua Sau-lơ khng cảm nhận c điều bất thường trong tnh bạn của con trai mnh th sao ng lại dng những cu chữ như: con hư đốn, chuốc nhục vo thn, gy nhục cho mẹ ngươi đ sanh ra?

Một số hnh vi, cử chỉ giữa Gi-na-than v Đa-vt cũng bị mổ xẻ để cũng cố lập luận rằng tnh bạn của họ thực chất l tnh yu đồng giới:

• Đa-vt quả quyết: Vua biết r anh thương ti nn vua tự nghĩ: Khng nn cho Gi-na-than hay, kẻo n buồn (1Sam. 20: 3). Cu ni ny cho thấy Đa-vt biết tnh cảm của Gi-na-than dnh cho mnh l thế no v vua Sau-lơ cũng ngầm biết việc ấy.

• Gi-na-than lại bắt Đa-vt thề yu thương anh nữa, v chnh anh, Gi-na-than, yu thương Đa-vt như chnh mnh (1 Sam. 20: 17).

• Cn về lời hứa nguyện chng ta đ hứa với nhau, c Cha ở giữa chng ta mi mi (1 Sam. 20: 23). (Lời của Gi-na-than).

• Khi đầy tớ đi rồi, Đa-vt đứng dậy từ pha sau tảng đ, quỳ sấp mặt xuống đất ba lần trước mặt Gi-na-than. Hai người bạn m nhau hn v khc nức nở cho đến khi Đa-vt dằn được cơn xc động. Gi-na-than từ gi Đa-vt: Chc anh đi bnh an, v chng ta đ nhn danh Cha thề nguyện với nhau: Xin Cha ở giữa anh v ti, giữa dng di anh v dng di ti mi mi (1Sam. 20: 41, 42) (Lời của Gi-na-than).

Tnh cảm của Gi-na-than v Đa-vt

Về pha Gi-na-than

Khi đọc kỹ những tnh tiết lin quan đến tnh bạn của Gi-na-than v Đa-vt một số khng t độc giả cảm thấy c điều g đ khng bnh thường trong mối quan hệ bạn b giữa hai người đn ng. Một số nh nghin cứu kết luận rằng họ l những người đồng tnh (gay) [7] v dng cu truyện ny để cổ vũ cho phong tro đồng tnh hiện nay đang lan rộng trong x hội v cả trong cc Hội Thnh Cơ đốc. Họ cho rằng Kinh Thnh khng ph phn mối tnh đồng tnh, cho nn họ c quyền cng khai tnh cảm bất thường ny.

Một cch khch quan ta c thể thấy rằng, ring với Gi-na-than, tnh cảm m anh dnh cho Đa-vt thật đng ngờ. Quả thật với những trch dẫn từ Kinh Thnh đ được nu ở cc phần trn, ta c thể thấy tnh cảm của Gi-na-than qu ủy mị. Vừa mới gặp nhau m tm hồn của ng đ gắn b với tm hồn của Đa-vt khiến nhiều người lin tưởng đến tiếng st i tnh (coupe de foudre). Rồi việc tặng đồ, ton những thứ qu gi lin quan đến vương vị v sinh mạng của mnh lm người đọc kh lng hnh dung đ l việc lm thng thường giữa bạn b. Thm vo đ, Gi-na-than thường yu cầu Đa-vt phải yu thương mnh suốt đời, khng những by giờ m cho cả đời con chu, lm chng ta lin tưởng đến mối tnh nam nữ, trong đ người nữ thường yu cầu người nam thề thốt phải chung tnh; rồi những lần khc lc cng nhau; những lần vượt qua bao nhiu dặm đường, bao nhiu ro cản, bao nhiu kh khăn để thăm Đa-vt lm những người bnh thường như chng ta băn khoăn tự hỏi, liệu đy l tnh bạn hay tnh yu?

Kinh Thnh khng m tả kỹ, nhưng sự kiện vua Sau-lơ mắng Gi-na-than l đứa con hư đốn, lm nhơ nhuốc mẹ cha cho người đọc quyền suy luận rằng hẵn ng đ tỏ thi độ như thế no đ, m thi độ đ ắt l bất thường, cho nn nh vua mới mắng con như vậy.

Về pha Đa-vt

Với Đa-vt, người viết cho rằng ng tiếp nhận tnh cảm của Gi-na-than một cch v tư. Thứ nhất, ng nghĩ rằng mnh đng được yu mến. Thực tế, sau chiến cng lẫy lừng trước G-li-t v cc trận thắng sau ny, khng chỉ ring Gi-na-than m cả ton dn đều yu knh ng (1Sam. 18:16). Thứ hai, c thể ng cho rằng Gi-na-than l con vua, c điều kiện kinh tế tốt hơn, nn việc Gi-na-than tặng cho mnh cc vật qu gi cũng khng c g qu bất thường. Thứ ba, ng nghĩ rằng Gi-na-than lớn hơn mnh, nn tnh cảm ng dnh cho mnh cũng giống như tnh cảm của người anh dnh cho em, nn ng tiếp nhận tnh cảm ấy một cch hồn nhin. Ta c thể thấy tnh cảm trong sng của Đa-vt trong cc sự việc sau:

• Khi Đa-vt từ nơi ẩn nấp ở Na-giốt thuộc thnh Ra-ma tm đến Gi-na-than để hỏi anh c biết l do v sao vua Sau-lơ cứ tm cch giết mnh. Gi-na-than v khng biết lng cha, nn cho rằng Sau-lơ khng c định đ. Đa-vt đề nghị lm một bi ton thử như chng ta đ biết (xem lại 1Sam. 20: 5-7) v ni lời ni xin đơn giản: Xin anh thương tnh giữ vẹn lời hứa với ti tớ anh v anh đ kết ước với ti tớ anh trong danh Cha. Nếu ti c phạm tội c no, xin chnh anh giết ti đi, chớ đừng đem ti nộp cho vua (1Sam. 20: 8).

• Cu ni trn l cu ni rất bnh thường, khng ủy mị, mềm yếu như cch Gi-na-than ni với Đa-vt sau đ: Lc bấy giờ, nếu ti cn sống, xin anh đối xử với ti bằng tnh yu trung kin của Cha, để ti khỏi phải chết. V xin anh tiếp tục by tỏ tnh yu trung kin đối với con chu ti đời đời (1 Sam. 20: 14, 15).

• Khi biết rằng vua Sau-lơ quyết tm giết mnh, Đa-vt đ quỳ xuống từ biệt Gi-na-than, hai người hn nhau v khc nức nở. Nhưng người dừng khc trước l Đa-vt chứ khng phải l Gi-na-than, l người lớn tuổi hơn, v khng phải l đối tượng bị săn lng. (1Sam. 20: 41).

• Trong bi điếu ca khc vua Sau-lơ v Gi-na-than, Đa-vt ni: Ti qu mến anh v cng. Tnh bạn của anh đối với ti thật tuyệt vời, hơn hẵn tnh yu của phụ nữ (2 Sam. 1: 26b). Nhiều người căn cứ vo cu thương khc ny, ni rằng Đa-vt yu mến Gi-na-than cn hơn yu đn b.

Nếu chng ta đọc kỹ th hon ton khng phải vậy. Đa-vt ni r rằng tnh của Gi-na-than đối với ng rất tuyệt hơn cả tnh yu m phụ nữ dnh cho đn ng. Ở đy, Đa-vt ca ngợi tnh cảm Gi-na-than đ dnh cho ng, chứ khng phải ng ni rằng ng yu Gi-na-than hơn yu phụ nữ. Hai thi độ ny hon ton khc nhau. V qua lời than khc ny, ta c thể hiểu rằng Đa-vt c biết Gi-na-than yu mnh với tnh yu nồng thắm. Nhưng chng ta tin rằng vo thời đại của Đa-vt, ng khng thể no biết được loại tnh cảm bất thường ny, ng chỉ c thể cảm nhận rằng Gi-na-than đ c một tnh cảm v cng tha thiết đối với mnh, v ng hon ton trn trọng tnh cảm ấy, đến độ khi nghe tin Gi-na-than mất ng đ khc thương như thế no. Sau ny khi ln lm vua, ng đ đối xử với người con tật nguyền của Gi-na-than với tất cả yu thương l v vậy. Khi nghe tin vua Sau-lơ chết, ng cũng đ khc, nhưng ng khc Sau lơ v Sau-lơ l cha của Gi-na-than. Lời ai điếu của ng dnh cho Sau-lơ chỉ l những lời ca ngợi chiến cng, những tiếc nuối chung chung m bi điếu ca no cũng phải thế; nhưng với Gi-na-than l những lời rt từ ruột m ra: Anh Gi-na-than ơi! V anh, lng ti đau như cắt. Ti qu mến anh v cng!

Một số điểm biện minh cho Gi-na-than

Trong cc phần trnh by trn, chng ta c thể thấy Gi-na-than đ qu vồ vập đối với Đa-vt, v tnh cảm ng dnh cho Đa-vt quả thật qu nồng nn, đượm nhiều nữ tnh, như khc lc v nhớ thương, bắt thề nguyền yu nhau suốt đời, m nhau hn thắm thiết

- Liệu chng ta c thể biện minh cho Gi-na-than rằng ng yu Đa-vt đến như thế cũng v Đa-vt qu anh hng, qu dũng cảm? Chiến thắng của Đa-vt trước người khổng lồ G-li-t lm cho ng ngy ngất, bởi v chnh ng cũng l dũng sĩ, thậm ch l một vị tướng trong qun đội của vua Sau-lơ. Nhưng khi G-li-t ln tiếng khiu chiến, bản thn ng cũng run sợ, nn khi gặp Đa-vt anh hng, giết chết tn giặc m cả nước Y-xơ-ra-n kinh khiếp lm Gi-na-than yu mến qun cả thn mnh, kiểu như B Nha gặp Chung Tử Kỳ?

- Chng ta cũng nn nhớ thm rằng Đa-vt c khiếu ăn ni v rất ti hoa. ng chơi được nhiều loại nhạc cụ v rất c thể ht cũng rất hay. [8] Với một mẫu người như thế th Gi-na-than, một người t bạn b, khng c điều kiện giao tiếp nhiều, v t c người đủ điều kiện tiếp cận ng để chia sẻ tm tnh, nn khi gặp Đa-vt ng liền coi anh l bạn tm giao?

- Sự kiện hai người m nhau hn v khc nức nở được k thuật trong 1Sa 20:41b khng c g bất thường. Trong Kinh Thnh, cả trong thời Cựu ước lẫn Tn ước, cảnh cha con, bạn b, anh em hn nhau l chuyện bnh thường. Sng thế k 27: 26-27 cho thấy cảnh Gia-cốp hn cha; Sng 33: 4 cho thấy cảnh -sau b cổ Gia-cốp m hn; Sng 45: 14-15 l cảnh Gi-sp hn anh em mnh. Trong 1Sam. 10:1 ta cn thấy ng Sa-mu-n hn Sau-lơ sau khi xức dầu xong. Trong Tn ước cũng khng thiếu những cảnh hn nhau một cch thn tnh, thắm thiết. Cha Jesus đ được nhiều người hn, m cảnh một người đn b hn chn Ngi l một trường hợp đng nhớ được nu trong Lu-ca 7: 38. Thậm ch Giu-đa cn dng nụ hn để phản bội Ngi. Vậy lấy sự kiện Gi-na-than v Đa-vt hn nhau trong hon cảnh tử biệt sinh ly ấy để cho rằng họ yu nhau bằng mối tnh đồng tnh l khng thỏa đng.

- Phải chăng khi thấy Đa-vt bị vua cha đối xử bất cng nn Gi-na-than sinh lng thương xt, muốn bảo bọc chở che? V như chng ta biết, Gi-na-than lớn hơn Đa-vt t nhất l 5-10 tuổi. ng c đủ kinh nghiệm, hiểu biết để thấy được đu l đng, đu l sai, nn với tấm lng trung thực, ng cố gắng gip Đa-vt với tất cả tm tnh?

- Điểm cuối cng, nhưng cũng khng km phần quan trọng, đ l Gi-na-than l người knh sợ Cha. ng biết rằng Cha ở cng Đa-vt nn ng hết lng với người m Cha đ chọn. Chnh trong một lần tm tnh cng Đa-vt, Gi-na-than đ ni ra điều ny: Anh đừng sợ. Bn tay của vua Sau-lơ, cha ti, khng thể no đụng đến anh được. Chnh anh sẽ lm vua dn Y-sơ-ra-n, cn ti sẽ đứng thứ nh sau anh một bậc. Ngay cả vua Sau-lơ, cha ti, cũng biết điều ấy. Phải chăng v c niềm tin quyết như thế nn Gi-na-than hết lng yu mến bảo bọc Đa-vt?

Khp lại vấn đề

Ci chết của Gi-na-than đ khp lại một tnh bạn thật vĩ đại v cảm động. Sự việc đ chấm dứt nn chng ta khng biết rồi n sẽ như thế no. Tất cả chỉ l suy luận, v người viết cũng để những cu hỏi bỏ lửng. Tuy nhin sự kiện Đa-vt sau đ c nhiều vợ con cho chng ta thấy ng l một người hon ton bnh thường về mặt tnh cảm v sinh l. Sự thương khc của ng đối với Gi-na-than l tnh cảm bnh thường v tất yếu của một người đối với một người bạn đ yu thương mnh với cả tm hồn v hết lng v tnh bạn ấy. Cch xử sự về sau của Đa-vt đối với con của Gi-na-than v gia đnh vua Sau-lơ cho ta thấy ng l một người thủy chung, đn hậu v giu tnh cảm.

Điều tiếp theo cần ni, đ l suốt trong hai tập sch Sa-mu-n 12, tc giả khng c một lời, dẫu bng gi, ph phn tnh bạn của hai người. Điều ny cho ta thấy người trong cuộc, tức l cc tc giả, đ khng cho rằng c g bất thường trong quan hệ bạn b giữa Gi-na-than v Đa-vt. Bởi v trong Cựu ước, đồng tnh luyến i l hnh vi bị ln n kịch liệt. Thnh S-đm v G-m-rơ bị hủy diệt v một số nguyn nhn, nhưng một trong những nguyn nhn đ l v dn hai thnh nầy c hnh vi đồng tnh qu nghim trọng (Sng thế k 19). Sch L-vi k nghim cấm hnh vi đồng tnh (L-vi k 18: 22; 20: 13). Sang thời Tn ước, hnh vi nầy cũng bị sứ đồ Phao l ln n một cch nghim khắc (R-ma 1: 26, 27; 1C-rinh-t 6: 9-10; 1Ti-m-th 1: 10). Cho nn ta c thể tin rằng tnh bạn của Gi-na-than v Đa-vt l bnh thường, dẫu rằng c những chi tiết chng ta c thể cn băn khoăn.

Chng ta đều biết rằng Kinh Thnh khng phải chỉ ni chuyện thing ling, nhưng Kinh Thnh cn m tả tất cả những chuyện xảy ra trong cuộc sống của dn tộc Do thi v cc dn tộc lng giềng, chuyện tốt lẫn chuyện xấu, chuyện hay lẫn chuyện dở. V cc nhn vật trong Kinh Thnh dường như khng c ai l trọn lnh, tất cả điều tốt xấu đều được trnh by để mọi Cơ đốc nhn c thể học tập hoặc rt kinh nghiệm từ những cuộc đời ấy. Trn nền nhận thức ny, nếu tnh bạn của Gi-na-than v Đa-vt c điều bất khiết, Kinh Thnh đ chỉ ra bằng cch ny hay cch khc để chng ta c thể trnh. Nhưng chng ta đ khng thấy những dấu hiệu đ. Về sau ny, khi vua Đa-vt phạm tội giết U-ri-gia, cướp đoạt Bết-sa-ba, Đức Cha Trời đ phạt ng nghim khắc, nhưng khng một lời ni đến chuyện đồng tnh. Kinh Thnh đ minh định r tnh hạnh của Đa-vt: V Đa-vt đ lm những điều ngay lnh trước mặt Cha, ngoại trừ vụ U-ri người H-tt, th suốt đời vua, vua khng bỏ qua một mạng lịnh no m Cha đ truyền cho vua (1Cc vua 15: 5). Vậy xin chng ta hy bỏ đi những băn khoăn trong lng mnh, nếu c. Amen.

Hồ Minh Khoch

******************************************